Senfoni: Genel olarak 4 bölümden oluşan ve bu sebeple uzun süren, orkestra için yazılmış, sonat formunda yapıtlardır. Senfoni, uzun bir şiir niteliği taşır. Başta Franz Liszt, Antonin Dvorak ve Bedrich Smetana gibi isimler olmak üzere bazı besteciler, senfoniyi tek bölüm halinde ele almışlardır. Franz Liszt’in ilk kez gerçekleştirdiği tek bölümlü senfoni formuna senfonik şiir denilir.

Sonat: Daha çok soloları ünlü olan, ilk kez C.P.E. Bach tarafından temelleri atılan, en önemli kabul edilen müzik formudur. Senfoni, quartet ve quintetler daima sonat formunda yazılır. Sonat formu, gelişimi içinde farklılık göstermiştir. Beethoven ve Haydn döneminde iyice oturan sonat formu, Chopin ile birlikte değişime uğramıştır. En ünlü sonatlar, Beethoven’ın yazdığı sonatlardır.

Uvertür: Giriş müziği manasına gelen uvertür, genellikle bir süitin veya operanın girişinde çalınır. çoğunluğu kısa tutulan üvertürler dışında, uzun ve tek başına eser olarak kabul edilen uvertürler de vardır. Tschaikovsky’nin 1812 uvertürü ve Beethoven’ın Leonore Uvertürü buna örnektir.

Prelude: Prelude’de bir giriş parçasıdır. Bir giriş parçası olmasına rağmen, bazı besteciler prelude’ü kendi başına bir parça saymışlardır. Chopin’in 24 prelüdü buna örnektir.

Rondo: Bir bölümün sürekli tekrarlanmasıyla oluşur. Örneğin A B ve A bölümlerinden oluşan bir esere yeni bir C bölümü eklenmesi ve tekrar başa yani A B A bölümüne dönülmesiyle “küçük rondo formu” oluşur. A B A C A B A D E A B A, büyük rondo formuna örnek olabilir. Rondo, klasik dönemde sonatların son bölümlerinde kullanılmıştır.

Arya: Belirli bir kalıp içinde, orkestra eşliğinde söz ve müziğin birleşmesine denir.

Kontrpuan: Ezgiye karşı ezgi olarak kısaca ifade edilebilecek bir formdur. Tona bağlı kalarak iki ezgininde birbirine bağımlı ancak bir yönden de bağımsız hareket etmesiyle oluşur. Karışık görünümünün aksine, kolay anlaşılabilirdir. Bach’ın kontrpuan tekniğiyle bestelediği eserleri incelemeniz, bu konuyu kavramanız açısından önemli

Füg: Taklit etmek anlamına gelir. Eserin ana teması, farklı tonlarda tekrarlanır. Tabi bu kontrpuan tekniğiyle yapılır. Temanın tonunun, mutlaka ana tonun 1. 4. ve 5. dereceleriyle ilişkili olmalısı gerekir. Aksi takdirde eserin taklidinde hatalar oluşabilir.

Diğer Formlar

Ballade: Genellikle acı ve hüzün gibi duyguların anlatımında kullanılan ve çok ezginin bir araya gelmesiyle oluşan lirik parçalardır.

Nocturne: Anlamı gece müziği olan, serbest formda yazılan eserlerdir. Karakteri hüzünlü bazen de canlıdır. En ünlü nocturne bestecisi Chopin’dir.

Romance: Sözlü veya sözsüz, serbest forma yazılan eserlerdir. Noktürn ve balad gibi romance’ın da konusu hüzün ve aşktır.

Serenade: Değişik anlamlarda kullanılır fakat en çok bilinen şekliyle sevgilinin penceresinin önünde söylenen doğaçlama aşk şarkısı anlamına gelir. Genellikle sözlü olmakla beraber sözsüz yazılmış serenatlar da bulunur. Serbest bir formda yazılır.

Rhapsody: Ezgileri çoğunlukla halk ezgisi olan bu tür, birçok temanın birleşmesinden oluşan serbest bir müzik formudur. Liszt’ in Macar Rapsodilerinin yanında ünlü İngiliz rock grubu Queen’ in solisti Freddie Mercury’ nin Bohemian Rhapsody’ si de rhapsody formuna çok güzel iki örnektir.

Fantasie: Serbest formda genellikle doğaçlama çalınan eserlere denir.

Opera: Bu müzik formu solistleri, korosu, orkestrası, kostümü, sahnesi, ışığı ve dramatik oyunu ile müziğe uyarlanmış tiyatrodur. Tarihte ilk opera Rinucci’ nin “Dafne” operasıdır.

Operet: Operanın küçüğüne denir.

Oratoryo: Dinsel ve kutsal konuların koro ve solistler tarafından orkestra eşliğinde söylendiği oratoryo’da dekor, kostüm ve sahneleme yoktur.